Hoe doe jij dat?

Van grijze tegels naar een groene oase

Vijf jaar geleden verhuiste Jan samen met zijn vrouw vanuit hartje Utrecht naar Hengelo. Zijn achtertuintje was helemaal bedekt met grindtegels. 'Dat vonden we niet mooi, dus we zijn voorzichtig begonnen ze weg te halen, en er is steeds meer groen voor in de plaats gekomen.'

Lees het complete artikel hier

---

Gebruiken wat je al hebt

Hengeloërs Maaike en Jarno leven zo duurzaam mogelijk, en kopen geen nieuwe spullen meer:  ‘We zijn juist heel simpel bezig door te zeggen: waarom zouden we iets vervangen als het nog goed is? Voor ons is het belangrijk dat je ook tevreden kunt zijn met wat je al hebt.’

Lees het complete artikel hier

---

Het gerenoveerde Twentebad

De bezoeker ziet het misschien niet direct, maar het gerenoveerde Twentebad heeft diverse duurzame details. Dat begint al buiten, waar de bestrating deels bestaat uit gebruikte stenen uit de binnenstad van Hengelo. Maar ook zitbankjes kregen een plaats aan de Lage Zuid. “Het hoeft niet altijd nieuw te zijn. Nieuw geschilderd ziet er ook nieuw uit”, vindt Teammanager Ilija Melisie.

Lees het complete artikel hier

---

Een langer leven voor rioolbuizen

Rioolbuizen gaan niet eeuwig mee. Als ze ouder worden, kunnen er gebreken ontstaan, wat vaak lekkages veroorzaakt. Vroeger moesten kapotte rioolbuizen meestal worden vervangen, maar tegenwoordig zijn er duurzamere oplossingen dankzij nieuwe technieken. Dit bespaart afval, maar beperkt ook de hinder van grote graafwerkzaamheden.

Lees het complete artikel hier

---

Op bezoek in de Heemtuin

Deze keer zijn we te gast in de prachtige Heemtuin in het Weusthagpark. Merel Leeuwerink, vrijwilliger bij IVN Hengelo, vertelt daar over de tuin en het beleefbos dat vrijwilligers onderhouden. 

Lees het complete artikel hier

---

Een energiezuiniger en comfortabeler huis

Ruben maakte zijn oude woning energiezuiniger: ‘Het kost wat energie, maar het levert vooral heel veel op’.

Lees het complete artikel hier

 

Hier wordt serieus geïsoleerd!

Van veraf is haar knusse witte rijtjeshuis aan de Magdalenalaan al te herkennen door de grote container en de zak zand voor de deur. Hier wordt verbouwd. De vloer ligt open en de plafonds zijn eruit gesloopt. ‘Ik wil het graag zo duurzaam mogelijk maken’, vertelt de nieuwe eigenaresse Helma Vaneker (57 jaar). ‘En daar gaat flink wat werk in zitten’.

‘Toen ik deze oude arbeiderswoning uit 1932 begin mei op naam kreeg, dacht ik dat hij energielabel C had. Dat viel in de praktijk nogal tegen. De aannemer die inventariseerde wat hij moest doen, was heel kritisch. Er zit bijvoorbeeld wel dubbel glas in, maar geen HR++. Dat maakt nogal verschil.’

Valt tegen

‘De aannemer heeft me echt over moeten halen om de vloer te isoleren. De kruipruimte is heel ondiep, maar het is hem toch gelukt om steenwol en folie onder de vloer te bevestigen. De bijkeuken en de keuken hebben nog geen spouwmuur. Ook dat pakt de aannemer aan met isolatiemateriaal van 7 cm dik. En daarna zijn de dakkapellen boven aan de beurt. Gelukkig heb ik een aannemer met veel kennis die echt interesse heeft in isoleren. Ik heb veel bijgeleerd van hem. Maar het is arbeidsintensief. Mensen die ook bezig willen gaan met hun huis zou ik willen zeggen: Wees je ervan bewust dat je behoorlijk wat geld kwijt bent aan het isoleren van zo’n oud huis. Label C klinkt op papier best goed, maar valt tegen in de praktijk.’

---

Van zandbak in de woonkamer tot aardgasvrij huis

Aan de buitenkant van de kleine witte woning aan de Magdalenalaan is niet zoveel te zien, maar stap je binnen, dan kun je je bijna niet voorstellen dat hier kortgeleden nog mensen hebben gewoond. Hier wordt geïsoleerd! Dat betekent een compleet gestript huis met een ‘zandbak’ in de woonkamer. Eigenaar Mark Vos (33 jaar) is er sinds eind januari behoorlijk druk mee. ‘Het is een kwestie van durven en doen en als het niet goed gaat, doe je het nog een keer. Ik heb de tijd.’

Hoge gasprijzen én hoge woningprijzen. Alles komt samen in dit huis. Mark Vos wilde graag een woning kopen, maar op één salaris is dat tegenwoordig een hele opgave. Hij vond het doorleefde jaren ’30 huis in de Nijverheid. ‘Ik heb het huis goed kunnen kopen. Er moet alleen heel veel aan gebeuren, maar ik durf dat wel aan.’

Isoleren en zonnepanelen

Mark schat in dat het huis in de jaren ’80 voor het laatst gerenoveerd is. Er was naast spouwmuurisolatie geen enkele vorm van isolatie, maar hij zag de potentie. ‘Na het slopen ben ik meteen begonnen met isoleren. De 18 cm dikke PIR-platen voor de zolderkap liggen klaar. Dat is de hoogste isolatiewaarde. Ze werken vooral goed tegen hitte en koude, minder tegen geluid. Daarom isoleer ik de slaapkamer juist met steenwol. Het spoor naar Zutphen loopt namelijk aan de overkant van de straat. Ook ga ik de tussenvloeren isoleren. Er komt steenwol of glaswol tussen. Ik wil aan de achterkant uitbouwen en dan komt er ook isolatieglas. En als dat mogelijk is, wil ik 10 tot 12 zonnepanelen op het dak laten plaatsen. Op de begane grond komt een nieuwe betonvloer met vloerverwarming. Dus daar komt ook een goed pak isolatie in. Vandaar de zandafgraving in de woonkamer’, lacht Mark.

YouTube en Google

Mark lijkt precies te weten wat hij wil. Toch geeft hij aan alles behalve een expert te zijn. ‘Ik heb gewoon een fulltime kantoorbaan. Maar ik ben wel handig en ik begin gewoon. Veel informatie haal ik van YouTube of Google en ik heb een vriend met kennis van oude huizen die me helpt. Als je verduurzaamt, maak je veel kosten; materiaalkosten, maar vooral personeelskosten. Daarom doe ik veel zelf. Ik heb wel een duurzaamheidspotje via de hypotheek en ik maak gebruik van ISDE-subsidie. Ik wil graag van het aardgas af en zit te denken aan een warmtepomp of het warmtenet. Duurzaamheid is prachtig, maar als ik nog 15 jaar moet wachten tot warmtenet wordt aangelegd, wat is dan wijsheid? Dus dan ga ik met de huidige energieprijzen toch over naar een warmtepomp. Daarnaast hoop ik dat ik een houtkachel kan aansluiten op mijn rookkanaal. Die kan de woning dan bijwarmen als het erg koud is en de warmtepomp het misschien niet trekt.’

Toekomst

Mark voelt zich al helemaal thuis in de Magdalenalaan. Hij zit in de groepsapp van de straat waar nu veel starters wonen. Samen wisselen ze ervaringen uit. ‘Veel buren zijn nu bezig met hun huis en we leren van elkaar. Ik denk dat iedereen een steentje moet bijdragen aan de toekomst. Ik doe het dus zeker niet alleen voor de portemonnee, maar ook voor het milieu. Maar het moet wel betaalbaar zijn natuurlijk.’

---

Bijna aardgasvrij

Gerard Leemkuil woont met zijn vriendin Lidy aan de Krabbenbosweg. Zij kochten in 2005 het huis dat zij eerst huurden van Welbions. In 1983 was het nog gerenoveerd en geïsoleerd. Na allerlei maatregelen heeft het stel nu een minimaal gasverbruik. Alleen voor het koken, warme water en verwarming in de badkamer gaat de gasketel nog aan. Dus Gerard en Lidy zijn nog maar een kleine stap verwijderd van helemaal aardgasloos wonen.

Gerard vertelt: 'Toen ik voor het eerst hier over de vloer kwam, zag ik gelijk al dat er wel een en ander te verbeteren valt.' Gerard begon met het isoleren van de ramen in de woonkamer: 'We hebben een erker aan de noord- oostkant, dat was echt een koude plek. Ik heb voorzetramen gemaakt van Lexan, een soort kunststof dat in de bouw veel wordt gebruikt. Daarmee werd het gelijk al een stuk comfortabeler in de woonkamer. Dat heeft me alles bij elkaar zo’n 600 euro gekost en het leverde gelijk al een lagere energierekening op.' Toen Essent met een aanbod voor zonnepanelen kwam, is Leemkuil daar direct op in gegaan. Eerst 6 panelen, later uitgebreid naar 9 om verwarming op elektriciteit mogelijk te maken. Daar ging een hele afweging aan vooraf. Als voormalig engineer bij Polaroid zoekt Leemkuil heel goed uit wat verstandige keuzes zijn. 'We hebben ervoor gekozen om alleen de ruimtes te verwarmen waar we verblijven. De slaapkamers verwarmen we niet, daar heb ik wel thermopane ramen aangebracht. In de woonkamer heb ik twee heaters neergezet en daarmee hebben we het comfortabel warm. Met een slim domotica systeem van een Enschede’s bedrijf meet en regel ik alles. In de woonkamer staan verschillende sensoren voor de temperatuur en zo regel ik de juiste temperatuur. Om in de gaten te houden of de ventilatie wel voldoende is, heb ik een CO2 meter aangebracht. Op mijn computer kan ik alles aflezen, want meten is weten!'

‘Zet je thermostaat niet te hoog’

Tips voor andere inwoners heeft Gerard wel: 'Zet je thermostaat niet te hoog. Ik ben opgegroeid in een huis zonder CV, dus dat kan best. We moeten nou eenmaal accepteren dat we het met iets minder comfort moeten doen. Wij hebben zelf een partij warme truien aangeschaft. Zorg ook voor voldoende kierdichting en als je tochtstrips aanbrengt, breng ze dan op de goeie manier aan.' Als de Nijverheid echt van het gas afgaat en er komt een warmtenet dan doet Leemkuil niet mee: 'Ik wil nog een elektrische boiler aanschaffen en een inductiekookplaat. Dan zijn we onafhankelijk en kunnen we zonder gas en warmtenet comfortabel wonen.'

---

Energiefabriekje in Slangenbeek

Op het eerste gezicht is er niets bijzonders te zien aan de woning van Nicole de Haan en haar kinderen in Slangenbeek. Toch gebruikt het huis uit 2002, in tegenstelling tot de omliggende woningen, geen gas meer. Sinds een aantal jaren is Nicole om. Energie besparen én zelf opwekken is een soort sport geworden.

‘Het begon eigenlijk toen we een nieuwe thermostaat kregen waarop ik meteen kon zien wat het energieverbruik was. Dat deed wel wat met me. Zo kon ik het precies zien als mijn dochter de föhn gebruikte. Ook werd meteen duidelijk dat de oude koelkast met een kapot rubber wel heel veel stroom verbruikte. Kort daarna bleek dat de cv-ketel een keer aan vervanging toe was. Toen ben ik me gaan verdiepen in een warmtepomp. Dat was het begin van het all-electric maken van ons huis’, aldus Nicole.

21 zonnepanelen
Inmiddels is er een warmtepomp geïnstalleerd die warmte uit de buitenlucht haalt, liggen er 21 zonnepanelen op het dak van de woning en de schuur en zijn er lage temperatuurverwarmingen geïnstalleerd. ‘Gelukkig was onze woning goed geïsoleerd en hadden we al vloerverwarming beneden. Dat is bijna onmisbaar. Ik ben alleen nog niet helemaal tevreden over het geluid van de buitenunit van de warmtepomp. Dat kan soms storen, dus ik ben bezig met de installateur om dat op te lossen’, legt Nicole uit.

Ruim 200 euro
Nicole heeft een flinke investering gedaan om haar woning te voorzien van duurzame en zelf opgewekte energie. De kosten voor de hele operatie waren een kleine 20.000 euro. ‘Ik heb daar een extra hypotheek voor opgenomen tegen een lage rente. Dat is gelukkig bij veel hypotheekverstrekkers mogelijk, omdat het gaat om een verduurzaming van je woning. Mijn panelen leveren me nu 6000 tot 6500 kilowatt per jaar. Daarnaast neem ik nog zo’n 2000 kilowatt extra af van de energiemaatschappij. Ik heb namelijk geen gas meer, dus heb meer stroom nodig. Dat kost me 40 euro per maand, terwijl ik vroeger 250 euro kwijt was.’

Nicole heeft dus aanzienlijk minder kosten, zelfs als je het verrekent met de rente die ze betaalt over de hypotheek. Maar dat gaf niet de doorslag, zegt ze. ‘Dit geeft mij een goed gevoel. Ik kan zelf wat doen voor een beter milieu. Natuurlijk moet er in de wereld nog genoeg gebeuren voor het milieu, bijvoorbeeld de grote vervuilers aanpakken, maar dit is alvast mijn bijdrage.’

Tips van Nicole

• 'Word bewust van wat je verbruikt en hoe dat omlaag kan. Bijvoorbeeld door energiezuinige apparaten en led-verlichting.'
• 'Lees je goed in het onderwerp in. Vind je het lastig? Schakel dan een onafhankelijke energieadviseur in.'
• 'Zoek een warmtepomp die zo stil mogelijk is.'
• 'Inventariseer of je een extra hypotheek kunt krijgen om je woning te verduurzamen. Je verdient het terug met je besparing en je huis wordt er meer door waard.'

Wens voor de toekomst
'Ik hoop dat de zonnepanelen wat minder opvallend worden, bijvoorbeeld door ze te verwerken in dakpannen.
De gasleverancier vraagt ons nu bijna 700 euro om de gasleiding bij ons huis af te sluiten en te verwijderen. Dat vind ik echt belachelijk en dat moet in de toekomst zeker anders.'

---

Een energieneutraal huis aan de Schalmedenweg

12 centimeter isolatie en triple glas: toen Benno Meulenbroek in 2014 een huis bouwde aan de Schalmedenweg in Hengelo, was hij zijn tijd flink vooruit. Zelfs de aannemer vroeg zich af of hij niet te ver ging. Maar Benno (65 jaar) ziet het als een hobby om zo duurzaam mogelijk bezig te zijn. 

21 zonnepanelen, heatpipes en een zonneboiler, een warmtepomp, een pelletkachel en veel, heel veel isolatie. Benno Meulenbroek heeft een heel arsenaal aan duurzame maatregelen in en om het huis. Hij heeft veel, maar geen gasaansluiting. Daar bedankte hij voor toen hij het huis ging ontwerpen en bouwen. De aannemer krabde zich achter de oren, toen hij de plannen van Benno zag: ‘Dit zijn helemaal geen wettelijke eisen, waarom zou je dat doen?’, vroeg hij zich af. Maar Benno zag het als een mooie uitdaging om al in 2014 een energieneutraal huis te bouwen. Hij was z’n tijd eigenlijk ver vooruit. ‘Gewoon om te kijken, hoever kan ik komen?

‘De ontwikkelingen gaan snel’

‘Toen ik dit huis aan het ontwerpen was, begon ik met nadenken over isoleren. Nu is daar steeds meer kennis over, maar in 2014 moest ik nog veel zelf uit denken. Ik werd een soort autodidact op dit gebied. Ik koos dakplaten met de hoogste waarde en de binnenmuren staan bijvoorbeeld los van de buitenmuren. Zo ontstaat er geen koudebrug. Ik heb veel geprobeerd en veel gedaan. Dat ging niet altijd goed natuurlijk, maar ik leerde er wel van. Iedereen verklaarde me voor gek dat ik zo fanatiek was terwijl het wettelijk gezien helemaal niet nodig was om zoveel te isoleren. We zijn nu bijna 7 jaar verder en er is zoveel veranderd. De ontwikkelingen gaan heel snel. Er is veel meer kennis.’

Isolerende verf en energie opslag

Benno blijft kijken naar wat hij kan verbeteren. Isolerende verf misschien en energieopslag in zout? En voor de gemeente Hengelo lijken hem overdekte parkeerplaatsen met zonnepanelen wel wat. Er komen steeds meer nieuwe ontwikkelingen bij. Benno doet het niet voor niets natuurlijk: ‘Mensen vragen wel eens: ‘Verdien ik die investeringen aan mijn huis ooit weer terug?’ Maar zo denk ik niet. Ik wil gewoon energieneutraal zijn. Dus ik stel wel eens de vraag terug: ‘Ga je wat doen tegen de klimaatverandering of doe je niets?’

---

Michel en Nienke over isoleren in de Nijverheid

Een energiezuinig huis in de Nijverheid. Dat klinkt heel ingewikkeld, maar je moet eigenlijk de eerste stap gewoon een keer nemen. Dan zie je vanzelf meer mogelijkheden. Dat ontdekte Michel Geerligs. Hij woont met zijn vrouw in een jaren ’30 huis in de Louisestraat. Zijn buurtgenoot Nienke Bloemendaal plukt daar weer de vruchten van. Want Michel kent de huizen in de straat als geen ander en kan dus ook heel goed adviseren als het om isoleren gaat.

‘Het is altijd de vraag wat je tegenkomt in een oud huis’, zo begint Michel zijn verhaal. ‘Dat kan soms verrassingen opleveren.’ Dat merkte buurvrouw Nienke Bloemendaal ook. Zij woont met haar partner nu 2,5 jaar ‘om de hoek’ in de Aleidastraat. ‘Een mooi jaren ’30 huis van hetzelfde type met oude houten vloeren en glas-in-lood, maar zonder vloer- of spouwmuurisolatie. Sterker nog; we kunnen de spouwmuur niet zomaar isoleren, want de voegen zijn slecht, dat moet eerst hersteld worden. Om dit te realiseren moeten we een tweede hypotheek opnemen en het is nog maar de vraag of we dit voor elkaar krijgen.’

Flinke besparing

Michel woont alweer 30 jaar in de Louisestraat. Hij heeft z’n huis rigoureus aangepakt: houten vloer eruit, betonvloer erin, de kruipruimte verdiept en geïsoleerd, dubbel glas, spouwmuurisolatie, zolderisolatie en zonnepanelen. ‘Isoleren helpt echt’, heeft Michel ondervonden. ‘Het geld moet er natuurlijk wel zijn en je zult investeringen moeten doen, maar wij merken het verschil absoluut. Vooral de spouwmuurisolatie heeft verschil gemaakt. Dat scheelt toch 500 tot 600 euro op jaarbasis. Via de kap verlies je ook veel warmte. Hoewel de zolder alleen voor opslag wordt gebruikt, hebben we die recent geïsoleerd, dus daar verwacht ik ook wel wat van.’

Onderhandelen

Isoleren en energie besparen zijn bekende gespreksonderwerpen voor bewoners van dit hoekje van de Nijverheid. Ze hebben allemaal hetzelfde type huis en dan hoef je dus niet het wiel voor de tweede keer uit te vinden. De woningen hebben bijvoorbeeld een lage kruipruimte of helemaal geen kruipruimte. Dit beperkt je in de mogelijkheden. Michel adviseert zijn buren om toch vooral offertes op te vragen bij verschillende aannemers en om te onderhandelen. Ook praat Michel de buren bij over subsidie aanvragen. ‘Dat kan een hele mooie besparing opleveren.’

Aardgas

Nienke lacht: ’We kunnen hier dus van elkaar leren. En we kunnen ook zeker dingen samen oppakken in de wijk om bijvoorbeeld de kosten te drukken, zoals collectief inkopen. Daar willen we van de gemeente graag hulp bij. Maar ook hulp in de kosten en motivatie om de woningen aan te pakken. Het moet wel voor iedereen haalbaar én betaalbaar zijn’. Daar is buurman Michel het helemaal mee eens. ‘Uiteindelijk wordt het nog een hele klus om deze buurt van het aardgas af te krijgen, met een voor de bewoners acceptabel kostenplaatje.’

Nienke en Michel sluiten hun verhaal eensgezind af: ‘Wij zijn allebei positief over energie besparen. Maar we hebben onze twijfels over het aardgasvrij maken van onze buurt. We zitten zelf met vragen en horen ook dat buurtbewoners dezelfde vragen hebben. Waarom is dit allemaal nodig? Wat wordt het alternatief? Krijgen we straks misschien iets wat we helemaal niet willen? We missen hierover informatie van de gemeente en we willen graag weten waar we aan toe zijn. Want de plannen zijn misschien wel prima, maar wie gaat dat betalen? Er is nog veel onzekerheid en we willen heel graag weten wat de gemeente daaraan gaat doen.’

---

Aardgasloos wonen in een boerenschuur uit Hengelo

Een oude boerderij uit het begin van de vorige eeuw. Kun je die energiezuinig maken zonder aardgasaansluiting? Ralf en Liset Dwars gingen ervoor en zagen dat het kon. Maar dat ging niet over één nacht ijs. ‘Groen is doen’, zegt Ralf. ‘Terwijl we plannen maakten, kwamen we erachter dat er veel mogelijk is. We willen nu nog extra zonnepanelen laten plaatsen en dan hebben we komend voorjaar zelfs nul op de meter.’

‘Toen we de oude niendeuren opendeden, waren we verkocht. We zagen meteen dat deze oude boerderij mogelijkheden had, maar we zagen ook dat het niet makkelijk ging worden’, lacht Liset, In mei 2018 kregen Ralf en Liset met hun twee tienerzoons de sleutel van een oude boerderij aan de rand van de Woolder Es. Of beter gezegd; ze kregen symbolisch het hangslotje van de grootste schuur. Want hun huis was nog helemaal geen huis. Ze kochten samen met een bevriend gezin een grote voormalige boerderij met grond aan het spoor. Het andere gezin ging in het woonhuis wonen en de familie Dwars ging aan de slag in de schuur. ‘Samen met de architect zijn we gaan kijken naar de mogelijkheden. Het was waarschijnlijk veel goedkoper geweest om de boel plat te gooien en nieuw te bouwen, maar wij zagen de mooie oude gebinten en de oude gevelstenen en wisten zeker dat we hiermee verder wilden’, aldus Ralf.

Overtuigd

Het werd ook al snel duidelijk dat Ralf en Liset het huis zo duurzaam mogelijk wilden verbouwen. ‘We konden in die tijd nog een aardgasleiding laten leggen, maar we besloten dat niet te doen. We waren ervan overtuigd dat het op een andere manier kan. We raakten geïnspireerd door mijn tweelingbroer die een voorloper is in de wereld van duurzaam bouwen, en door Hengeloër Maurice Beijk met zijn bureau Rentmeester 2050. Zij hebben ons geholpen met de mogelijkheden en keuzes’, verklaart Ralf. Een dik half jaar later was de boerenschuur omgebouwd tot een prachtig licht woonhuis met een luchtwaterwarmtepomp en zonnepanelen in de weide voor het huis. Makkelijk was het niet: ‘We woonden die lente en zomer in een caravan in onze voortuin en pas in november trokken we in ons huis’, zegt Liset. ‘Gelukkig voor ons viel er die tijd niet veel regen. En omdat we dichtbij ons ‘bouwproject’ woonden, hebben we veel zelf kunnen doen.’

Steeds meer mogelijkheden

Bij een duurzaam huis, hoort echt een andere manier van denken. Ralf en Liset kozen voor triple glas, maar ook zoveel mogelijk voor natuurlijke materialen, zoals isoleren met vlas en minerale verf. ‘Toen moesten we er echt naar zoeken, maar in een paar jaar tijd merk je dat er steeds meer mogelijkheden op de markt zijn. Als consument moet je er naar blijven vragen, zo houd je de markt in beweging. Bouwmateriaal probeerden we zoveel mogelijk opnieuw te gebruiken, zoals de oude eiken gebinten. Maar we maakten ook gebruik van oude bestrating die we ergens anders hebben kunnen opkopen. Het afbikken was een gigantisch karwei, maar het is wel gelukt.’

Terugverdienen

Ralf en Liset zijn zich ervan bewust dat ze niet voor de makkelijkste weg zijn gegaan. ‘Ik zeg niet alleen “groen is doen”, maar ook “groen is poen”, zegt Ralf. ‘Het zijn wel dure keuzes die we hebben gemaakt. We kunnen ons heel goed voorstellen dat niet iedereen het geld ervoor over heeft. Wij vonden dat we die keuzes moesten maken als hele kleine stap naar een duurzame wereld. We denken daarom ook liever niet “wanneer heb ik mijn investering terugverdiend”, maar “wat kunnen we zelf bijdragen aan een betere leefomgeving”. Op den duur zijn we echt wel goedkoper uit, want we hebben nu een minimale energierekening.’
Maar Ralf en Liset zijn ervan overtuigd dat ook de manier waarop zij hun huis verduurzaamd hebben ooit achterhaald is. ‘De manier waarop accu’s en zonnepanelen worden geproduceerd heeft nog een grote milieubelasting. Er bestaan nog geen goed bruikbare mogelijkheden om energie op te slaan die je zelf opwekt. De toekomst gaat nog veel brengen aan innovatie.’ 

---

Alles eruit en opnieuw beginnen

Als Wendy Kolste (49 jaar) de foto’s van 2 jaar geleden laat zien, kun je bijna niet zien dat het om haar huidige huis gaat. Er is veel gebeurd aan de jaren ’30 woning in De Grundel. Het vrijstaande huis heeft afgelopen jaren een complete make-over gekregen. Bijna de hele duurzame to-do-list is weggewerkt. En dat ging zeker niet vanzelf.

Meer ruimte in en om het huis, dichtbij het centrum en geen nieuwbouwwoning; dat waren de woonwensen van Wendy. Voor haar man Bart kwam daar nog een belangrijke woonwens bij: een duurzaam huis. ‘Bart zag het als sport om het huis helemaal energieneutraal te verbouwen. Dat zat er met deze woning niet in. Toch hebben we erg ons best gedaan om dit zoveel mogelijk te evenaren’, zegt Wendy. ‘Helaas heeft Bart er maar heel kort van kunnen genieten. Hij overleed plotseling, vlak na de verhuizing. Het huis was nog maar half af. Ik wilde het graag afmaken zoals hij dat had gedaan.’

Krantenpapier in de kieren

In korte tijd leerde Wendy dus snel meer over isoleren en energie besparen en wist ze met de nodige hulp de verbouwing stapje bij beetje af te ronden. ‘Veel heeft Bart al ingezet. Hij was projectmanager in de bouw. Vooral op het gebied van isolatie hebben we enorm veel gedaan. Het huis is helemaal gestript. Dat moet wel als je isoleren serieus wilt aanpakken. Want de ongeïsoleerde verwarmingsbuizen liepen hier over de muren en de cv-ketel stond in de vrijstaande garage, de ruiten trilden als ik langsliep en een paar kieren waren dichtgemaakt met krantenpapier.’

Subsidie

Het eerste wat Wendy en Bart dus deden toen ze in maart 2020 het huis kochten, was het energieverbruik naar beneden brengen: zolder isoleren, de houten vloer op de begane grond vervangen door een betonnen vloer met daarop vloerverwarming en een pvc-vloer. Maar ook kwam er triple én warmtewerend glas; behaaglijk in de winter en minder snel warm in de zomer. En er werden 11 zonnepanelen geplaatst op het platte dak van de uitbouw en op de schuur. Wendy: ‘De aannemer heeft veel kennis en heeft met Bart een plan gemaakt. Daarnaast hebben we advies gevraagd aan Duurzaam Thuis Twente, bijvoorbeeld over de ISDE-subsidie waar we gebruik van wilden maken. In wooncomfort zijn we er echt op vooruit gegaan. Het is behaaglijk en er komt minder lawaai van de straat binnen. Een warmtepomp was in eerste instantie de bedoeling, maar dat raadde de installateur af. Hij gaf aan dat dat nog niet rendabel genoeg was.’

Glas in lood

‘Als je bezig bent met zo’n project ga je overal bij nadenken, zelfs over de manier van luxaflex dichtdoen’, lacht Wendy. ‘Alleen heb ik de acht raampjes glas-in-lood aan de voorkant wel laten zitten in het oude raamwerk. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om die te isoleren met bijvoorbeeld voorzetramen. Zo lelijk! Misschien komt daar ooit nog een mooie oplossing voor.’

---

Woning uit 1921 van het gas

Cor Havelaar woont in de Dorastraat. Hij kocht dit huis uit 1921 als renovatiewoning van Welbions. Cor is inmiddels in de 80. Hij is slechts één stap verwijderd van het helemaal aardgasvrij maken van zijn woning; hij wil zijn gasketel nog vervangen door een warmtepomp. Begin mei krijgt hij daarvoor de eerste offerte. We spraken Havelaar over zijn aanpak. En hij is meteen duidelijk. Hij doet het niet alleen voor zichzelf. Hij wil zijn dochter een goede en energiezuinige woning kunnen nalaten.

Havelaar: ‘Toen ik het huis kocht zat er niks in, alleen een geisertje en een gashaard. De vloer was verrot en aan alle kanten tochtte het. Ik ben begonnen met een nieuwe vloer. Gelijk goed geïsoleerd natuurlijk en ik heb er vloerverwarming in gelegd. Ik ben van mezelf niet zo met het milieu hoor, maar ik wil comfort en zo weinig mogelijk kosten maken. In die tijd kwam er steeds meer informatie over wat je allemaal kunt doen én niet te vergeten; er waren subsidies beschikbaar. Daar heb ik goed gebruik van gemaakt en dat doe ik nu nog.’  

Infrarood

Daarna nam Havelaar de ene duurzame maatregel na de andere: spouwmuurisolatie, dubbele beglazing en zonnepanelen op het dak. Het dak isoleerde hij zelf van binnenuit. Havelaar: ‘Het domme werk, zo noem ik het maar, doe ik zelf. Dus dat aftimmeren van het dak was geen probleem. Ook heb ik een serre gebouwd en helemaal geïsoleerd. Voor de andere werkzaamheden zoek ik geschikte bedrijven. Ik heb wel ontdekt dat het met lokale bedrijven beter zakendoen is dan met van die grote landelijke. Ik ben blij dat warmtepompen alleen maar door gecertificeerde bedrijven geplaatst mogen worden. Daardoor zijn er minder beunhazen actief. Wel zo fijn voor de klanten.’

De meest recente maatregel: infraroodpanelen in de woonkamer. Havelaar: ‘Hier ben ik zo enthousiast over. Die warmte dringt diep door in het huis en ze slaan af als het warm genoeg is. Ze kosten €500 per stuk, gaan 25 jaar mee, verbruiken minder stroom dan een ‘gewone’ verwarming en de warmte blijft beter hangen. Ik heb er ook eentje in de slaapkamer laten plaatsen.’

Begin met de meterkast

Op de vraag hoe hij alle informatie bij elkaar sprokkelt, zegt Havelaar: ‘Natuurlijk zoek ik ook wel op internet, vooral op www.milieucentraal.nl, maar dat is lastig met mijn visuele handicap. Ik bel gewoon veel met bedrijven, ik laat ze hier komen en vraag vooral heel veel. Ook luister ik goed naar wat andere mensen me te vertellen hebben. In het inloophuis van Welbions en de gemeente aan het Wilderinksplein 6 hoorde ik over infraroodpanelen. Dat zoek ik dan uit en nu heb ik ze gekocht. Ik vind het trouwens heel goed van de gemeente dat dat inloophuis er nu is, al lijkt het meer alsof het alleen van Welbions is. Het zou mooi zijn als het huis vaker open is en dat veel mensen het weten te vinden. Er zijn veel koopwoningen hier in de buurt en iedereen is op zoek naar informatie. Eén van de belangrijkste tips die ik heb, is: begin met de meterkast. Zorg dat er genoeg groepen zijn. Bezuinig daar niet op, want als je later nog een elektrische auto wilt rijden, heb je een zware meterkast nodig. Voor Enexis is dat eenvoudig om aan te passen.’

Stel vragen

Havelaar was als gepensioneerd ambulanceverpleegkundige initiatiefnemer van de Twentse Wensambulance. In die tijd wist hij overal sponsors vandaan te halen en mensen aan dit goede doel te binden. Havelaar: ‘Ik kwam bij iedereen thuis. Die ervaring komt me goed van pas nu ik alles thuis voor elkaar wil krijgen. Vooral niet te verlegen zijn, overal op afstappen en doorvragen. Dat is ook mijn belangrijkste tip voor andere inwoners.’